W październiku 2019 roku Senat Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2020 rokiem podpułkownika Jana Kowalewskiego, wybitnego matematyka, kryptologa oraz lingwisty. W uchwale wskazano, że jest to “uhonorowanie jego zasług, a tym samy osiągnięć polskiej nauki i myśli technicznej.”

Podpułkownik Jan Kowalewski był polskim oficerem. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej prowadził sekcję szyfrową, która zajmowała się przechwytywaniem i odczytywaniem nieprzyjacielskich depsz. Podpułkownik Kowalewski znacząco przyczynił się do polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej w 1920 roku przeciwko bolszewikom dzięki sukcesom w dziedzinie dekryptażu. Łamanie sowieckich szyfrów rozpoczął na jesieni 1919 pracując w Biurze Wywiadowczym Oddziału II Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Dzięki temu znał rozkazy i meldunki nieprzyjaciela. Wiedział jakie były zamierzenia, siła, atuty i słabości bolszewików w zakresie działań militarnych, a także dyplomatycznych i politycznych. Przekazywał te informacje Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego, ppłk. Kowalewski pracował jako dyplomata na placówkach zagranicznych. W czasie II Wojny Światowej przebywał na emigracji gdzie pomagał uchodźcom. W Lizbonie stworzył centrum polskiego wywiadu. Po wojnie pozostał na emigracji nie chcąc wrócić do Polski zawłaszczonej przez komunistów. Zmarł w 1965 roku.

Share This